De Vrijstaat van het onderwijs (The Free State of Education)

[English below the original Dutch text]

INLEIDING

Wij maken ons ernstig zorgen over het onderwijs in Nederland. Wij zien van nabij hoe moeizaam, bureaucratisch en wereldvreemd er door scholen wordt gewerkt. Wij zien de werkelijkheid achter de gepresenteerde werkdruk en hebben ons verdiept in de financiën.

Het is te makkelijk om te oordelen of te ‘schoppen’ tegen een systeem en er niets aan te doen. Sterker nog, onze handen jeuken.

De titel van dit stuk is een woordspeling op het jaarlijks door de Inspectie van het Onderwijs gepubliceerde rapport. Wij proberen een overzicht te geven van een aantal grote lijnen waar het hedendaags primair onderwijs aan schort, alsmede een oplossingsrichting. Wij geven hier dolgraag invulling aan. U kunt dit stuk dan ook lezen als een oproep om deel te nemen aan een noodzakelijke hervorming van het onderwijs.

Wij weten dat er ook scholen zijn die niet in het gegeneraliseerde beeld dat volgt passen. Met bevlogen bestuurders en leraren. Wij bedoelen niet deze mensen te kwetsen, het gaat ons om het verbeteren van het onderwijs in het algemeen.

HISTORIE

Wij pakken de historie op aan het einde van de 20eeeuw. Minister Deetman van onderwijs introduceert in 1985 de Wet op het basisonderwijs, het schoolwerkplan wordt geïntroduceerd en klassen worden groepen, de kleuterschool wordt geïntroduceerd. Het vergroten van de bureaucratie ontstaat.

In 1992 volgt de landelijke maatregel “Weer samen naar school”. Het speciaal onderwijs is te hard gegroeid. Kinderen met leerproblemen moeten op de gewone basisschool worden geholpen. In feite is dit een grote bezuinigingsmaatregel. In 2014 wordt deze maatregel opgevolgd door de maatregel “Passend Onderwijs”.

In de periode 1991–1995 worden de rijksscholen overgedragen aan de gemeenten. Dit en de gedwongen samenwerking met het speciaal onderwijs leidt tot het vormen van schoolstichtingen. Rond 2012 hebben veel gemeentes de schoolstichtingen op grotere afstand geplaatst.

Dit is slechts een korte samenvatting van de historie, waar wij de voor ons betoog relevante informatie uit hebben gefilterd. De website onderwijsgeschiedenis.nl geeft een veel vollediger beeld van de ontwikkeling van het onderwijs in Nederland.

PROBLEMATIEK

Wij herkennen in het huidige onderwijs een aantal misstanden en problemen, die een groot gevolg zullen hebben op de ontwikkeling van Nederland als kennisland. Door de maatregelen die hierboven zijn omschreven zijn er schoolstichtingen ontstaan die, op de afstand geplaatst door de lokale overheid, een onevenredig grote macht hebben op het onderwijs. Zij zijn in het onderwijslandschap als het ware vrijstaten geworden.

Dit resulteert in hautain gedrag. De school voert een bepaald beleid en is verworden tot een gesloten, in zichzelf gekeerde organisatie, die zich niet laat aanspreken op haar gedrag, beleid of strategie. De term klantgerichtheid (ouders zijn in feite klanten van een school!) is volkomen onbekend. Een medezeggenschapsraad, externe vertrouwenspersonen of raad van toezicht doet hier niets aan af. Deze opstelling maakt het moderniseren van het onderwijs een haast onmogelijke opgave.

De wereld, op de rand van 2019, is er één die ver verwijderd ligt van de basisschool anno 2019. Nog steeds staat de ict in de kinderschoenen en weten veel leraren niet hoe het digibord werkt. Deze mensen geven les aan de generatie die op- of vergroeid met een mobiele telefoon, smartwatch, tablet en straks forse delen van de dag werkzaam is op een geautomatiseerd systeem, in welke branche of welke functie dan maar ook.

Natuurlijk moeten de kinderen ook de aloude basisvaardigheden weten. Maar ook daar schort het aan! Veel leraren hebben eenvoudigweg niet de kennis die overgebracht dient te worden op zijn of haar leerlingen. Het elementaire rekenen is al geen basisvaardigheid van veel leraren, maar ook taalvaardigheid en bijvoorbeeld de kennis van onze eigen vaderlandse geschiedenis neemt af. Bij de heropening van het Anne Frankhuis concludeert de directeur dat de kennis over Anne Frank sterk afneemt. Bij het meemaken van een schooldag op een willekeurige school in Amsterdam, zien wij ook het ontstaan: de leerkracht start bij het begin van een geschiedenisles over de tweede wereldoorlog een filmpje op YouTube, behorend bij het door de leverancier verstrekte lespakket, en weet hier vervolgens weinig meer aan toe te voegen dan wat algemeenheden en onjuiste informatie.

De school bevindt zich qua belevingswereld nog teveel in de wereld van kort na deze tweede wereldoorlog en gaat nog steeds uit van het functioneren van een gezin uit die tijd. De schooldeuren gaan strikt om 8:20 uur open en de school gaat keurig in de middag uit. Ouders die werken regelen zelf hun voor- en naschoolse opvang. Tussen de middag geldt steeds meer een continue rooster, of er zijn overblijfmoeders.

Vakanties zadelen ouders van nu op met een probleem, op te lossen met hoge opvangkosten.

FINANCIËN

Een veelgehoord argument naast de werkdruk zijn de beperkte middelen waarmee scholen in het primair onderwijs moeten doen. Om hier een beter beeld van te krijgen hebben wij informatie bij DUO opgevraagd over de jaarcijfers van de schoolstichtingen in 2016 en 2017. Deze informatie hebben wij geconsolideerd om op deze wijze een (globaal) inzicht te krijgen in de resultaten, balansposities en besteding van middelen.

In 2017 bedroegen de baten in het primair onderwijs € 10.966.823.054 (bijna elf miljard euro). In 2016 was dit net iets meer dan 10 miljard euro (€ 10.064.071.410). Het overgrote deel kwam van de overheid (€ 10.267.806.739; 2016: €9.373.529.618).

De grootste last zijn de personeelslasten. Deze bedragen € 8.255.969.296 (2016: € 8.062.614.596). Na de uitgaven aan huisvestingskosten en andere lasten resulteert dit in een resultaat in 2017 van ruim 117 miljoen euro (€ 117.642.032; 2016: €99.852.865).

Als wij kijken naar de kosten van de stichtingen zelf (de overhead) dan blijkt dat gemiddeld 12,1 procent van de lasten van de stichtingen de stichtingen zelf betreft: overhead! Dit betekent dat er in 2017 zo’n € 1,3 miljard aan overhead drukt op het resultaat van de schoolstichtingen. Bestuur en management maken hier zo’n 7,5 procent (€ 800 miljoen) vanuit.

De balansen laten geconsolideerd een eigen vermogen zien van iets meer dan 3,2 miljard euro (2016: € 3,1 miljard). Aan vrije reserves levert dit zo’n € 1,48 miljard (2016: €1,4 miljard). Dit bedrag staat ook genoegzaam op de bankrekeningen: € 2,7 miljard in 2017 en € 2,58 miljard in 2016.

INITIATIEVEN

Mede door de invloed van staatssecretaris Dekker, die onder meer het rapport Onderwijs in 2032 heeft laten produceren, is het makkelijker geworden om zelf een school te stichten. Hierdoor ontstaan er initiatieven van ouders die zich eveneens zorgen maken over de gang van zaken op ‘traditionele’ scholen. Ook zien wij privéscholen ontstaan, een verschijnsel dat in Nederland in de kinderschoenen staat, maar in het buitenland reeds een veelvoorkomende vorm van onderwijs is.

Wij hebben alle begrip voor deze ontwikkeling, en hebben deze ook uitvoerig bestudeerd als oplossingsrichting. Wij concluderen echter dat dit een aanzet zal geven tot het verder vergroten van de kloof tussen arm en rijk en een beperking van de benutting van talent inhoudt. Een tendens die wij als Nederland zeker niet zouden moeten willen.

POLITIEK

Wij hebben lang nagedacht of de oplossing een politieke oplossing kent. Wij zien hierin een aantal problemen: er is een enorme versnippering in partijen en opvattingen over het huidige onderwijs en de toekomst ervan.

Een politieke oplossing van dit probleem zal meerdere kabinetsperiodes bedragen. Dit betekent dat er geen stabiele oplossing kan worden gecreëerd.

ONZE VISIE OP DE TOEKOMST VAN HET ONDERWIJS

Het huidige primair onderwijs dient een tijdreis te maken naar 2019, maar bovenal vanaf dat punt mee te bewegen met de steeds sneller gaande ontwikkeling van de maatschappij. In onze visie betekent dit dat scholen kwalitatief hoogstaand onderwijs dienen te bieden dat aansluit bij de hedendaagse maatschappij. Om dit te bereiken dient er:

1. Geïnvesteerd te worden in de opleiding van leerkrachten. De PABO dient
haar studenten gedegen op te leiden zodat niet alleen elementaire kennis en vaardigheden foutloos op leerlingen kan worden overgedragen, maar ook nieuwe vaardigheden. Wat deze vaardigheden zijn, zal steeds veranderen in het tijdsbeeld;

2. Een programma te komen dat het huidige lerarenbestand op niveau brengt en houdt, bijvoorbeeld door een verplicht systeem van permanente educatie;

3. Een aansluiting te komen op de dagelijkse praktijk van het gezin anno 2019. Werkende (alleenstaande) ouders dienen op een goede manier in staat te zijn om in hun levensonderhoud te voorzien. Oplossingen hiervoor kunnen zijn:

a. Verdergaande integratie of samenwerking tussen kinderopvang en scholen;

b. Loslaten van het huidige vakantiestramien naar een systeem dat aansluit bij de gemiddelde vakantieperiode van de ouder (5 weken per jaar), al dan niet flexibel opneembaar, waardoor een natuurlijke spreiding door het jaar zal ontstaan;

4. Het verkleinen van de klassen;

5. Een open, klant- en kwaliteitsgerichte schoolcultuur.

ONZE OPLOSSINGSRICHTING

Veel van de hierboven genoemde punten kosten geld. In het verleden is er te makkelijk gewezen naar de overheid als bron van de ellende en met schuldgevoel als argument het ophouden van de hand.

Schoolbesturen zitten op een enorme zak met geld. Het aanhouden van reserves is hier geen argument, deze zijn, indien de vrije reserve wordt aangewend, ruim voldoende. Bij het aanwenden van de vrije reserve blijft er een buffer bestaan van € 1,76 miljard.

Daarnaast blijkt bij het opstellen van een staat van herkomst en besteding van middelen, dat er in 2017 een kleine 300 miljoen euro wordt uitgegeven aan materiële vaste activa (gebouwen, onderhoud en dergelijke), hetgeen makkelijk uit de vrije kasstroom van €371 miljoen kan worden bekostigd.

Organisatie en Aansturing

Volgens ons gaat het om het aansturen van het primair onderwijs als een onderneming. Een onderneming die de zorg heeft om goed opgeleide leerlingen af te leveren bij het voortgezet onderwijs. Hierbij doelen wij op het stimuleren van het maximaal haalbare bij een leerling). Een onderneming die zijn klanten serieus neemt en er nauw mee samenwerkt bij het bereiken van dit doel. Een onderneming die niet uit is op winstbejag, maar zorgt voor continuïteit en ontwikkeling.

Wij stellen ons een organisatie voor die zorgdraagt voor de opleiding en bijscholing van leerkrachten tot WO-niveau. Die ontwikkelingen op onderwijsgebied, techniek en wetenschap monitort en continue evolueert. Die resultaat op de basis bedrijfsvoering investeert in kwaliteit en leeromgeving.

Die een platte organisatiestructuur kent, waardoor zoveel mogelijk geld naar het onderwijs zelf kan gaan.

Dit kan bereikt worden door het ertoe te leiden dat schoolstichtingen fuseren naar een landelijke organisatie. Op deze manier worden enorme synergievoordelen bereikt. Wij zijn ervan overtuigd dat de overheadkosten met 50 procent kunnen dalen (€650 miljoen op jaarbasis). De nieuwgevormde schoolstichting hanteert een zo klein mogelijke organisatie, waarbij taken die gecentraliseerd kunnen worden door een backoffice worden uitgevoerd en op de scholen zelf een op kwaliteit gerichte aansturing komt.

Kosten voor deze operatie

Met het uitvoeren van deze operatie zullen kosten gemoeid zijn. Kosten voor adviseurs inzake fusies, afvloeiingsregelingen en wat dies meer zij. Het is de verantwoordelijkheid voor een ieder om deze kosten in de perken te houden. Op deze wijze kunnen de kosten binnen de huidige financiële structuur worden gedragen en komt het synergievoordeel dan ook direct het onderwijs ten goede.

TOT SLOT

Wij staan maar alleen, maar vinden het onze missie om te zorgen dat wij huidige en toekomstige generaties niet laten wegzinken in de steeds verdergaande ontwikkelingen van de wereld in de 21eeeuw. In dit licht kunnen wij het niet nalaten u te wijzen op het boek 21 lessen voor de 21steeeuw van Yuval Noah Harari. Het schetst de uitdagingen en oplossingen waar wij als maatschappij voor kunnen komen te staan.

Wij zien dit zeker niet als een negatief scenario, maar als een waar wij ons op dienen voor te bereiden. Onze kinderen en hun kinderen gaan een waardevolle bijdrage hieraan leveren. Aan ons de verantwoordelijkheid om hen daarop voor te bereiden.

Wij komen graag met mensen, organisaties en ondernemingen in gesprek over een wijze waarop wij onze plannen gestalte kunnen geven. Het gaat te ver om in dit artikel dieper in te gaan op problematiek en oplossingsrichtingen.

Als onderneming zoek je investeerders om je plan werkelijkheid te laten worden. Dit is in dit geval niet aan de orde. Wij zoeken draagkracht en invloed.

THE FREE STATE OF EDUCATION

PREFACE

We are seriously concerned about education in the Netherlands. We see up close how laborious, bureaucratic and unworldly schools work. We see the reality behind the presented workload and have studied the financial information.

It is too easy to judge or “kick” against a system and do nothing about it. In fact, our hands itch.

The title of this piece is a play on the annual report published by the Dutch Inspectorate of Education. We try to give an overview of a number of major lines that current primary education is lacking, as well as a solution. We can’t wait to do something about this issue. You can therefore read this document as a call to participate in a necessary reform of education.

We know that there are also schools that do not fit into this generalized image that follows. With enthusiastic directors and teachers. We do not mean to hurt these people, we are concerned with improving education in general.

HISTORY

We pick up the history at the end of the 20th century. Minister Deetman of education introduces the Law on primary education in 1985, the school work plan is introduced and classes become groups and ‘kleuterschool’ is integrated. Increasing of bureaucracy starts.

In 1992 the national measure “Back to school” follows. Special education has grown too fast. Children with learning difficulties must be helped at the regular primary school. In fact, this is a big saving measure. In 2014, this measure is followed up by the “Appropriate Education” measure.

In the period 1991–1995, the state schools are transferred to the municipalities. This and the forced cooperation with special education leads to the formation of school foundations. Around 2012, many municipalities have placed the school foundations at a greater distance.

This is just a brief summary of the history, where we filtered out the information relevant to our argument. The website onderwijsgeschiedenis.nl gives a much more complete picture of the development of education in the Netherlands.

PROBLEM

We recognize in the current education a number of abuses and problems, which will have a major impact on the development of the Netherlands as a knowledge country. The measures described above have created school foundations that, at a distance from the local government, have a disproportionately large power on education. In the educational landscape they have become, as it were, free states.

This results in hautain behavior. The school pursues a certain policy and has become a closed, inward-looking organization that does not allow itself to be held accountable for its behavior, policy or strategy. The term customer orientation (parents are in fact customers of a school!) Is completely unknown. A participation council, external confidential advisers or supervisory board does not change this. This arrangement makes modernizing education an almost impossible task.

The world, on the outskirts of 2019, is one that is far from primary school in 2019. ICT is still in its infancy and many teachers do not know how a digibord works. These people teach the generation that grows up with a mobile phone, smartwatch, tablet and soon large parts of the day will be working on an automated system, in every branch or function.

Of course, the children also need to know the time-honored basic skills. But it is also there! Many teachers simply do not have the knowledge that needs to be communicated to his or her students. Elementary arithmetic is not the basic skill of many teachers, but also language skills and, for example, the knowledge of our own national history decreases. At the reopening of the Anne Frank House, the director concludes that knowledge about Anne Frank is declining sharply. When experiencing a school day at a random school in Amsterdam, we also see why: at the start of a history lesson about the Second World War, the teacher starts a video on YouTube, belonging to the teaching package provided by the supplier, and then adds nothing more than some generalities and incorrect information.

In terms of experience, the school is still too much in the world shortly after this second world war and still relies on the functioning of a family from that time. The school doors open strictly at 8:20 and the school goes out nicely in the afternoon. Parents who work arrange their own pre- and after-school care. At midday more and more a continuous schedule applies, or there are leftovers.

Holidays saddles parents of today with a problem, to solve with high childcare costs.

FINANCE

A frequently heard argument in addition to the workload is the limited resources that schools have to use in primary education. In order to get a better picture of this, we have requested information from DUO about the annual results of the school foundations in 2016 and 2017. We have consolidated this information in order to obtain a (global) insight into the results, balance sheet positions and the use of resources.

In 2017, the benefits in primary education amounted to € 10,966,823,054 (almost € 11 billion). In 2016 this was just over 10 billion euros (€ 10,064,071,410). The majority came from the government (€ 10,267,806,739; 2016: € 9,373,529,618).

The biggest burden are the personnel costs. These amount to € 8,255,969,296 (2016: € 8,062,614,596). After spending on housing costs and other expenses, this results in a result of more than 117 million euros in 2017 (€ 117,642,032; 2016: € 99,852,865).

If we look at the costs of the foundations themselves (the overhead), it turns out that on average 12.1 percent of the burdens of the foundations concern the foundations themselves: overhead! This means that in 2017 there will be about € 1.3 billion in overhead on the results of the school foundations. Management and management make about 7.5 percent (€ 800 million) from this.

The balance sheets show consolidated equity of just over 3.2 billion euros (2016: € 3.1 billion). This generates around € 1.48 billion of free reserves (2016: € 1.4 billion). This amount is also sufficient on the bank accounts: € 2.7 billion in 2017 and € 2.58 billion in 2016.

INITIATIVES

Partly because of the influence of Secretary of State Dekker, who has had the ‘Our Education in 2032’ report produced, it has become easier to start a school yourself. This creates initiatives by parents who are also worried about the state of affairs at ‘traditional’ schools. We also see private schools, a phenomenon that is in its infancy in the Netherlands, but is already a common form of education abroad.

We have full understanding for this development, and have also studied it extensively as a solution. We conclude, however, that this will provide an impetus for further increasing the gap between rich and poor and a restriction on the use of talent. A tendency that we as the Netherlands certainly should not want.

POLITICS

We have long thought about whether the solution has a political solution. We see a number of problems in this: there is a huge fragmentation in parties and opinions about current education and its future.

A political solution to this problem will be several cabinet periods. This means that no stable solution can be created.

OUR VISION ON THE FUTURE OF EDUCATION

The current primary education should make a time travel to 2019, but above all from that point on to move with the ever-faster development of society. In our view, this means that schools must offer high-quality education that is in line with today’s society. To achieve this, there must be:

1. To be invested in the training of teachers. The PABO needs to train its students thoroughly so that not only basic knowledge and skills can be passed on to students without error, but also new skills. What these skills are will always change in the time frame;

2. To get a program that brings and maintains the current teacher base, for example through a compulsory system of lifelong learning;

3. A connection to the daily practice of the family in 2019. Working (single) parents must be able to provide their living in a good way. Solutions for this can be:

a. Further integration or cooperation between childcare and schools;

b. Letting go of the current holiday plan to a system that corresponds to the average holiday period of the parent (5 weeks per year), whether or not it can be flexibly absorbed, which will result in a natural spread throughout the year;

4. Reducing the classes;

5. An open, customer and quality-oriented school culture.

OUR SOLUTION

Many of the points mentioned above cost money. In the past, it was too easy to point to the government as the source of the misery and with guilt as an argument to stop the hand.

School boards are sitting on a huge bag of money. The maintenance of reserves is not an argument here; they are more than sufficient funds if the free reserve is used. When the free reserve is used, a buffer of € 1.76 billion remains.

In addition, when drawing up a cashflow statement, an amount of nearly 300 million euros is spent on tangible fixed assets (buildings, maintenance, etc.) in 2017, which can easily be funded from the free cash flow of € 371 million.

Organization and management

We believe that it is about managing primary education as a company. A company that has the care to deliver well-educated pupils into secondary education. Hereby we aim to stimulate the maximum achievable with a student). A company that takes its customers seriously and works closely with them in achieving this goal. A company that is not out for profit, but ensures continuity and development.

We propose an organization that takes care of the training and further training of teachers up to WO level. Monitoring developments in education, technology and science and evolving continuously. That result on the basis of business operations invests in quality and learning environment.

It has a flat organizational structure, allowing as much money as possible to go to education itself.

This can be achieved by leading school foundations to merge into a national organization. In this way enormous synergy benefits are achieved. We are convinced that overhead costs can fall by 50 percent (€ 650 million on an annual basis). The newly formed school foundation employs the smallest possible organization, whereby tasks that can be centralized by a back office are implemented and a quality-oriented management is provided at the schools themselves.

Cost for this operation

Costs will be incurred with the execution of this operation. Costs for consultants on mergers, redundancy schemes and so on. It is the responsibility for everyone to keep these costs under control. In this way, the costs can be handled within the current financial structure and the synergy advantage therefore directly benefits the education.

FINALLY

We stand alone, but we believe it is our mission to ensure that we do not allow present and future generations to sink into the ever-evolving developments of the world in the 21st century. In this light we cannot fail to remind you of the book ’21 Lessons for the 21stCentury’ by Yuval Noah Harari. It outlines the challenges and solutions that we as a society can face.

We certainly do not see this as a negative scenario, but as one that we should prepare ourselves for. Our children and their children will make a valuable contribution to this. It is our responsibility to prepare them.

We are happy to talk with people, organizations and companies about how we can shape our plans. It goes too far in this article to go deeper into problems and solution directions.

As a company, you are looking for investors to make your plan a reality. This is not the case here. We seek strength and influence.